ທ່ານ ຄຳພັນ ພົມມະທັດ ປະທານອົງການກວດກາແຫ່ງລັດ ລາຍງານກ່ຽວກັບກວດການນໍາເຂົ້າ ແລະ ການເສຍພາສີ ພາຫະນະທີ່ບໍ່ຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍ ແລະ ລະບຽບການຕໍ່ກອງປະຊຸມສະໄໝສາ ມັນເທື່ອທີ 8 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຊຸດທີ IX ໃນວັນທີ 27 ພະຈິກ 2024 ວ່າ: ການນຳເຂົ້າພາຫະນະທີ່ບໍ່ຖືກຕ້ອງມີຫຼາຍຮູບແບບ ເຊັ່ນ: ນຳເຂົ້າມາຮັບໃຊ້ໂຄງການ, ນຳເຂົ້າມາທ່ອງທ່ຽວ (ບ53), ລັກລອບນຳເຂົ້າຕາມດ່ານສາກົນ ແລະດ່ານປະເພນີ.
ທ່ານ ຄຳພັນ ພົມມະທັດ ກ່າວວ່າ: ປັດຈຸບັນເຫັນວ່າ ຈຳນວນພາຫະນະທີ່ນຳເຂົ້າບໍ່ຖືກຕ້ອງຕາມລະບຽບກົດໝາຍເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ແລະມີການຊື້-ຂາຍທີ່ບໍ່ຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍ, ບັນດາຂະແໜງການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງປະຕິບັດໜ້າທີ່ຄຸ້ມຄອງຂອງຕົນຕາມພາລະບົດບາດຂອງຕົນໃນການຈຳກັດການນຳເຂົ້າ ແລະການຈຳໜ່າຍລົດບໍ່ຖືກຕ້ອງຕາມລະບຽບກົດໝາຍແຕ່ກໍ່ຍັງບໍ່ທັນແຂງແຮງ ແລະສາມາດແກ້ໄຂບັນຫານີ້ໄດ້; ໃນນັ້ນເຈົ້າໜ້າທີ່ ແລະຂະແໜງການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຍັງບໍ່ທັນເດັດຂາດໃນການຄຸ້ມຄອງບັນດາບໍລິສັດຜູ້ນຳເຂົ້າ ແລະບໍລິສັດຜູ້ຈຳໜ່າຍລວມທັງຮ້ານຂາຍລົດມື ສອງຈຳນວນຫຼາຍເງື່ອນໄຂບໍ່ຄົບຕາມທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ໃນດຳລັດສະບັບເລກທີ 470/ລບ, ລົງວັນທີ 27 ທັນວາ ເຊັ່ນ: ບໍ່ມີໃບທະບຽນວິສາຫະກິດ, ທຶນຈົດທະບຽນບໍ່ເຖິງ 50 ຕື້ກີບ, ບໍ່ມີໃບອະນຸຍາດດຳເນີນທຸລະກິດ, ບໍ່ມີໃບອະນຸຍາດປຸກສ້າງຮ້ານວາງຈຳໜ່າຍ-ຮ້ານສ້ອມແປງ, ເປັນສາເຫດເຮັດໃຫ້ບໍລິສັດນຳເຂົ້າ ແລະຈຳໜ່າຍລວມທັງຮ້ານຂາຍລົດມືສອງ, ເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍໂດຍຂາດການຄຸ້ມຄອງແກ້ໄຂຢ່າງຈິງໃຈ.
ສໍາລັບການປະເມີນ, ຕີລາຄາສະພາບລົດ ເຈົ້າໜ້າທີ່ ແລະ ຂະແໜງການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຍັງບໍ່ທັນໄດ້ປະຕິບັດມາດຕະການທີ່ເຂັ້ມງວດເດັດຂາດຕາມກົດໝາຍ ແລະ ຕາມຄວາມເປັນຈິງ ເຮັດໃຫ້ອັດຕາການເສຍພາສີຫຼຸດລົງສະແດງອອກ: ການເສຍພາສີພາຫະນະ ຈໍານວນ 07 ຄັນ ຢູ່ແຂວງຄຳມ່ວນ ມູນຄ່າການເສຍພາສີ ຈຳນວນ 0.3 ຕື້ກີບ, ແຕ່ໄດ້ກວດກາຄືນເຫັນວ່າ ຄະນະຮັບຜິດຊອບແກ້ໄຂລົດນຳເຂົ້າບໍ່ຖືກຕ້ອງໄດ້ປະເມີນສະພາບເຕັກນິກລົດ, ຄວາມແຮງລົດ ແລະ ປີຜະລິດລົດ ບໍ່ຖືກກັບຕົວຈິງ, ລົດຜະລິດປີ 2021 ແຕ່ໄປໄລ່ລຽງເສຍພາສີເປັນລົດຜະລິດປີ 2015 ເຮັດໃຫ້ມູນຄ່າການເສຍພາສີຫຼຸດລົງ; ເພື່ອປະເມີນຄືນສະພາບເຕັກນິກ, ປີຜະລິດ ແລະ ແຮງຈັກລົດຕົວຈິງເພື່ອໄລ່ລຽງພາສີຄືນໃໝ່ ຈຶ່ງເຫັນວ່າມີມູນຄ່າທີ່ຈະຕ້ອງເສຍພາສີໃຫ້ລັດຕື່ມອີກ 3.4 ຕື້ກີບ. ອັນນີີ້ ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ຄະນະຮັບຜິດ ຊອບແກ້ໄຂລົດນຳເຂົ້າບໍ່ຖືກຕ້ອງຂາດຄວາມຮັບຜິດຊອບໃນການປະຕິບັດໜ້າທີ່ ເຮັດໃຫ້ລັດເສຍຜົນປະໂຫຍດ. ບັນຫາທີ່ພົ້ນເດັ່ນໃນການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ການນຳໃຊ້ພາຫະນະຢູ່ເຂດເສດຖະກິດພິເສດສາມລ່ຽມຄຳ ເຫັນວ່າບໍ່ໄດ້ປະຕິບັດຕາມລະບຽບການ ແລະ ກົດໝາຍຂອງ ສປປ ລາວ, ຜູ້ພັດທະນາເຂດ (ກຸ່ມບໍລິສັດດອກງິ້ວຄຳ) ເປັນຜູ້ຄຸ້ມຄອງ, ອອກໃບອະນຸຍາດນຳໃຊ້ພາຍໃນເຂດ, ເກັບຄ່າບໍລິການ ແລະ ອື່ນໆ.
ຜ່ານການກວດກາຍັງເຫັນວ່າ: ການອອກນະໂຍບາຍ ແລະ ນິຕິກຳຈຳນວນໜຶ່ງຂອງພາກ-ລັດ ທີ່ບໍ່ທັນຮັດກຸມ, ເປີດຊ່ອງວ່າງເຊ່ັ່ນ: ຄຳ ສັ່ງເລກທີ 20/ນຍ ທີ່ອະນຸຍາດໃຫ້ບັນດາບໍລິສັດ, ຫ້າງຮ້ານ, ບຸກຄົນ, ນິຕິບຸກຄົນ ນຳລົດທີ່ນຳເຂົ້າບໍ່ຖືກຕ້ອງມາເສຍພາສີ-ອາກອນ, ເປັນການເປີດຊ່ອງວ່າງໃຫ້ຜູ້ປະກອບການລັກລອບນຳລົດເຂົ້າມາເພື່ອມາເສຍພາສີ-ອາກອນໃຫ້ຖືກຕ້ອງ ແລະ ຂຶ້ນປ້າຍທະບຽນ ເຊັ່ນ: ເຈົ້າໜ້າທີ່ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງໄດ້ແກ້ໄຂເສຍພາສີລົດນຳເຂົ້າບໍ່ຖືກຕ້ອງ ຢູ່ແຂວງຄຳມ່ວນ ຈຳນວນ 907 ຄັນ ໃນໄລຍະ 2 ເດືອນກວ່າແຕ່ (ວັນທີ 01 ພຶດສະພາ ຫາ ວັນທີ 15 ກໍລະກົດ 2024). ການອອກຄຳແນະນຳ ສະບັບເລກທີ 21558/ຍທຂ, ລົງວັນທີ 27 ຕຸລາ 2021 ຂອງກະຊວງໂຍທາທິການ ແລະ ຂົນສົ່ງ ກ່ຽວກັບການກວດກາຢັ້ງຢືນ ສະພາບເຕັກນິກ ແລະ ຂໍ້ມູນຂອງຍານພາຫະນະຂົນສົ່ງທາງບົກ ທີ່ນຳເຂົ້າ ແລະ ນຳໃຊ້ແບບບໍ່ຖືກຕ້ອງ ເພື່ອເສຍພາສີ-ອາກອນ ໂດຍໃຫ້ນຳເອົາລົດທີ່ນຳເຂົ້າບໍ່ຖືກຕ້ອງ ມາສັບເລກຈັກ, ເລກຖັງຄືນໃໝ່ ເພື່ອເສຍພາສີ ແລະ ຂຶ້ນທະບຽນລົດ ເຮັດໃຫ້ເປັນຊ່ອງວ່າງນຳລົດບໍ່ຖືກຕ້ອງເຂົ້າມາ ນັບມື້ນັບເພີ່ມຂຶ້ນ.
ສໍາລັບມາດຕະການແກ້ໄຂ: 1) ສະເໜີ ໃຫ້ລັດຖະບານຊີ້ນຳກະຊວງ-ອົງການທັງສູນກາງ ແລະທ້ອງຖິ່ນໃນທົ່ວປະເທດ ກວດກາຄືນການອອກນິຕິກຳເປັນບ່ອນອີງໃນການແກ້ໄຂລົດບໍ່ຖືກຕ້ອງຢຸດຕິການແກ້ໄຂໃຫ້ເສຍພາສີລົດນຳເຂົ້າທີ່ບໍ່ຖືກຕ້ອງເຊິ່ງຜ່ານ ມາເຫັນວ່າບາງນິຕິກຳເປັນຊ່ອງວ່າງເຮັດໃຫ້ບຸກຄົນ, ນິຕິບຸກຄົນ ແລະການຈັດຕັ້ງຈຳນວນໜຶ່ງນຳລົດເຂົ້າມາແກ້ໄຂເສຍພາສີໃນເງື່ອນໄຂເປັນລົດມືສອງ,ການເສຍພາສີ-ອາກອນໃຫ້ລັດກໍ່ບໍ່ຖືກກັບສະພາບລົດຕົວຈິງເປັນຊ່ອງວ່າງໃຫ້ພະນັກງານ ແລະ ເຈົ້າໜ້າທີ່ຂະແໜງການການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງສົມຮູ້ຮ່ວມຄິດຫາຜົນປະໂຫຍດຮ່ວມກັນ; 2) ສະເໜີ ໃຫ້ຢຸດຕິການສັບເລກຈັກ, ເລກຖັງພາຫະນະທີ່ນຳເຂົ້າບໍ່ຖືກຕ້ອງ ເພື່ອປິດຊ່ອງວ່າງໃນການນຳເຂົ້າພາຫະນະທີ່ບໍ່ຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍ; 3) ສະເໜີໃຫ້ກະຊວງ ແລະຂະແໜງການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງທັງສູນກາງ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນ ເອົາໃຈໃສ່ໃນການຕິດຕາມ, ຄຸ້ມ ຄອງບັນດາບໍລິສັດ ຜູ້ນຳເຂົ້າ ແລະ ຜູ້ຈຳໜ່າຍລວມທັງຮ້ານຂາຍລົດມືສອງໃຫ້ປະຕິບັດຢ່າງເຂັ້ມງວດຕາມເງື່ອນໄຂທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ໃນດຳລັດ 470/ລບ, ລົງວັນທີ 27 ທັນວາ 2019; ພ້ອມນັ້ນກໍ່ຕິດຕາມ, ຊຸກຍູ້ໃຫ້ຜູ້ປະກອບການມອບພັນທະອາກອນໃຫ້ລັດຄົບຖ້ວນຕາມລະບຽບການ ແລະກົດໝາຍ.
ຂ່າວ: ສາວລາວໃຕ້